پوکی استخوان

بیماری پوکی استخوان چیست؟

استخوان یک بافت زنده در بدن انسان است. بافت استخوانی در طول عمر دائما تخریب می شود و بافتی جدید جایگزین آن می گردد. پوکی استخوان به وضعیتی گفته می شود که در آن میزان تخریب بیشتر از میزان جایگزینی است. بنابراین تراکم استخوان کاهش پیدا کرده و استخوان یک حالت اسفنجی مانند به خود می گیرد. هر چقدر بافت استخوان تراکم بیشتری داشته باشد استخوان قوی و محکم تر است. به همین خاطر به راحتی شکسته و یا آسیب نمی بیند.

اگر علاقه دارید در خصوص:

• نشانه های پوکی استخوان
• علل بروز پوکی استخوان
• انواع روش درمانی پوکی استخوان

آگاهی بیشتری کسب کنید صحبت های دکتر میرمنصور موذن جمشیدی – متخصص ارتوپد را در این باره ملاحظه بفرمایید.

علائم پوکی استخوان

پوکی استخوان در مراحل اولیه بدون علامت است اما با رشد و جدی تر شدن این بیماری استخوانی علائم ظاهر می شوند. مهم ترین علائم و نشانه های پوکی استخوان موارد زیر هستند:

دلایل بروز پوکی استخوان

دلایل مختلفی در پوکی استخوان دخیل است. مثل:

• افزایش سن و کاهش میزان جایگزینی بافت استخوانی جدید به جای بافت تخریب شده
• میزان بافت استخوانی ذخیره شده در دوره جوانی
• وراثت و ژنتیک
• ورزش نکردن
• کمبود ویتامین دی و کلسیم
• سیگار کشیدن به مدت طولانی و به مقدار زیاد
• یائسگی در زنان

در واقع زمانی که شما در دهه بیست تا سی زندگی تان هستید سرعت رشد بافت استخوان و میزان آن به نهایت خود می رسد. بعد از سن 30 سال سرعت جایگزین شدن بافت استخوانی کاهش پیدا می کند. در صورتی که در دهه سوم زندگی تراکم استخوان بیشتری ذخیره کرده باشید در دوران های بعدی زندگی تان احتما ابتلا به پوکی استخوان کاهش می یابد.

دلایل ارثی و نقش وراثت نیز از علت های اصلی بروز این بیماریست. مثلا اگر در خانواده سابقه ابتلا به پوکی استخوان وجود داشته باشد احتمال ابتلا در شما افزایش می یابد.

تشخیص پوکی استخوان

• عکسبرداری و اسکن از بافت های استخوانی

پزشکان با بررسی اسکن هایی که از استخوان ها شده می توانند میزان پوکی استخوان و تراکم استخوان ها را تشخیص دهند.

• آزمایش بررسی تراکم استخوان

درمان پوکی استخوان

روش های درمانی و کنترل بسیاری وجود دارد که هر کدام از آن ها با توجه به میزان پوکی استخوان فرد تعیین می شود. در واقع بعد از این که تشخیص داده شد فرد در چه مرحله ای از رشد و پیشروی بیماری پوکی استخوان است روش درمان تعیین می شود.

دلایل اهمیت پیگشیری و شناخت پوکی استخوان

پوکی استخوان بیماری است که بسیار خاموش اتفاق می افتد. تا زمانی که یکی از استخوان های شما شکسته نشود، واقعاً علائمی ندارد و اگر شکستگی را تجربه کردید، می تواند خبر بسیار بدی باشد. پوکی استخوانی که منجر به شکستگی های فشاری می شود، طول عمر شما را کوتاه می کند. تحقیقات به وضوح نشان می دهد که افرادی که زمین می خورند و مهره های آنها آسیب می بیند زودتر از افراد هم سن و سالی که شکستگی  ندارند می میرند. بنابراین ضروری است که در صورت وجود پوکی استخوان حدالمقدور از شکستگی ها پیشگیری شود.

پوکی استخوان خطر زمین خوردن را افزایش می دهد، که می تواند خطرناک و یا حتی کشنده باشد. در واقع، 20 تا 30 درصد افرادی که زمین می خورند و لگن آنها می شکنند، به دلیل مشکلات مربوط به پوکی استخوان می باشد. افرادی که معمولا پس از شکستگی لگن زنده می مانند و مسن هستند به مراقبت طولانی مدت نیاز دارند. بناراین توصیه شده است که اگر شما یک زن بالای 50 سال هستید، باید از پزشک ارتوپد خود بخواهید تا سلامت استخوان های شما را بررسی کند و از تست های تراکم استخوان استفاده نمایید.

در مورد سارکوم بافت نرم بیشتر بدانید.

عوامل خطر پوکی استخوان

• افراد بالای 50
• افراد مونث
• افراد بعد از یائسگی

اگر هر سه مورد هستید، در معرض خطر بیشتری هستید. اگرچه پوکی استخوان هم زنان و هم مردان را تحت تأثیر قرار می دهد، مطالعات نشان می دهد که تقریباً از هر دو زن یک نفر – در مقایسه با یک مرد از هر چهار مرد 50 ساله و بالاتر – به پوکی استخوان مبتلا می باشد.

در کل یائسگی نقش زیادی در ایجاد پوکی استخوان در زنان دارد. از دست دادن استروژن در چند سال اول پس از یائسگی باعث کاهش سریع از دست دادن حجم استخوان می شود که با سرعت کمتری تا پایان عمر زن ادامه می یابد. به همین دلیل است که زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند. در واقع از دست دادن استخوان در طی دوره 4 تا 5 ساله به سرعت در دوران یائسگی تسریع می شود و باعث می شود زنان تا 25 درصد از توده استخوانی خود را از دست بدهند. مردان به دلیل اثرات تستوسترون با توده استخوانی متراکم تر شروع می کنند، اما در نهایت تا زمانی که مردان به سن 75 تا 80 سالگی می رسند، از نظر از دست دادن استخوان به زنان خواهند رسید.

با این حال، عوامل مختلفی وجود دارد – هم غیرقابل کنترل و هم قابل کنترل – که شما را در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار می دهد. شما باید با متخصص ارتوپد خود در مورد عوامل خطر خود صحبت کنید و با هم می توانید برنامه ای برای محافظت از استخوان های خود ایجاد کنید.

در مورد بیماری نرمی غضروف کشکک بیشتر بدانید.

عوامل خطر غیر قابل کنترل برای پوکی استخوان، علاوه بر سن، جنس و یائسگی، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

زنان سفیدپوست یا آسیایی بودن (اگرچه همه نژادها ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند)

• انجام اوفورکتومی (برداشتن تخمدان ها)
• سابقه خانوادگی پوکی استخوان (ژنتیک)
• وزن بدن کم

عوامل خطر قابل کنترل برای پوکی استخوان ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• عدم دریافت سطوح توصیه شده توسط FDA از کلسیم و ویتامین D برای سن و جنس شما
• به اندازه کافی میوه و سبزیجات نخورید
• دریافت بیش از حد پروتئین، سدیم و یا کافئین
• غیر فعال بودن و ورزش نکردن
• سیگار کشیدن
• نوشیدن بیش از حد الکل
• چاقی و افزایش وزن

برخی از داروها می توانند خطر پوکی استخوان را افزایش دهند، از جمله استروئیدها، آنتی اسیدها، مهارکننده های پمپ پروتون و داروهای ضد تشنج. برخی بیماری‌ها نیز می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند، مانند اختلالات خودایمنی، دیابت، بیماری کلیوی یا کبدی، و بیماری‌های گوارشی (کولیت، بیماری کرون، بیماری سلیاک).

پیشگیری از پوکی استخوان

دوران جوانی و زمانی که در اوج تولید بافت های استخوانی در بدن هستید می توانید با انجام یکسری کارها و مصرف برخی از ویتامین ها مقدار بافت های استخوانی تولید شده را افزایش دهید. این بافت ها در سال های آینده به عنوان ذخیره هایی در بانک بافت استخوانی می توانند از بروز پوکی استخوان جلوگیری کنند.

پوکی استخوان باعث کاهش توانایی های جسمی و از کار افتادگی می شود. از این رو روشن است که تا چه میزان جلوگیری از بروز از این بیماری مهم و ضروری است. بنابراین توصیه می کنیم که تمامی نکات ارائه شده را به درستی و دقت انجام دهید و در صورت نیاز با یک متخصص خوب مشورت داشته باشید.

در مورد سل استخوان بیشتر بدانید.

نتیجه گیری

در این مقاله به طور جامع به مساله پوکی استخوان و علائم و نشانه های این بیماری پرداختیم. امیدواریم که در صورت مشاهده ضعف در استخوان ها و شکستگی های غیرطبیعی در اولین فرصت به بهترین متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. به میزانی که روند تشخیص و درمان زودتر انجام شود شانس موفقیت در روند درمان افزایش خواهد داشت.

کلام آخر

همچنان کارهایی وجود دارد که می توانید در هر سنی برای تقویت سلامت استخوان خود انجام دهید، همانطور که در این مقاله توضیح داده شده است وقتی جوان هستید می توانید با ورزش، ویتامین D3 و کلسیم، سیگار نکشیدن، سرعت تشکیل استخوان جدید را افزایش دهید. وقتی پیرتر می‌شوید، اینها به کند شدن از دست دادن استخوان طبیعی و مرتبط با سن کمک می‌کنند. حتی اگر در حال حاضر پوکی استخوان دارید، داروهایی وجود دارد که می توانید برای افزایش تراکم استخوان به شما کمک نماید. خوش بختانه بسیاری از پزشکانی که در این زمینه فعالیت می کنند می توانند کارآمدترین روش های درمانی را بکار بگیرند تا تمامی عارضه های ناشی از پوکی استخوان از بین برود.

سوالات متداول