هر یک از زانوهای شما دارای دو قطعه غضروف C شکل به نام مینیسک است که مانند یک بالشتک بین استخوان ران و استخوان ساق پا قرار دارند و از قسمت پایینی ساق پا در برابر شوک ایجاد شده توسط وزن بدن محافظت میکنند. مینیسک داخلی در قسمت داخلی زانو و مینیسک جانبی در قسمت خارجی زانو قرار دارد. هر زانو دو مینیسک دارد. پارگی مینیسک از معمولترین آسیبهای زانو به شمار میرود. در ادامه به بررسی علائم و درمان پارگی مینیسک زانو می پردازیم.
درمان پارگی مینیسک زانو
2 قطعه بالشتکی از غضروف وجود دارد که استخوان ران و درشت نی هر پا را به هم متصل می کند. این غضروف منیسک نامیده می شود و به صورت جفت در هر مفصل زانو وجود دارد. پارگی منیسک زمانی اتفاق می افتد که مفصل زانو یک حرکت ناگهانی و تیز را تجربه کند. به دلیل فشار و وزن وارد شده به زانو، با افزایش سن منیسک به تدریج ضعیف تر می شود. پارگی مینیسک به ویژه در بین ورزشکاران و زنان رایج است، ورزش هایی که شامل حرکت مداوم «ایست و رفتن» هستند بیشترین تأثیر را در آسیب به مینیسک دارند، فوتبال آمریکایی، فوتبال، والیبال، بسکتبال و تنیس، برخی از مقصران اصلی این بیماری هستند. بلند کردن اجسام سنگین، رقصیدن، هر چیزی که به مفاصل زانو فشار وارد کند می تواند باعث پارگی مینیسک شود. اعمالی مانند پریدن از روی هیجان و فرود ناخوشایند روی یک پا می تواند باعث پارگی مینیسک شود. سالانه بیش از نیم میلیون پارگی مینیسک در ایالات متحده رخ می دهد.
اجزای مفصل زانو
به طور کلی مفصل زانو از سه بخش استخوان ران، استخوان پتلا و استخوان ساق تشکیل شده است. برای اینکه استخوان ها بتوانند بدون آسیب به یکدیگر روی هم بلغزند و قرار بگیرند، نیاز است یک ماده غظروفی میان هر دو استخوان باشد. مینیسک ها غضروف های سختی هستند که متناسب با ضخامت و نوع استخوان، روی آنها قرار می گیرند.
مینیسک زانو چیست؟
مینیسک در واقع وظیفه نگهداری مفاصل زانو در تمامی جهات حرکتی و چرخشی را برعهده دارد. علاوه بر این چنانچه فرد با اضافه وزن مواجه شود مینیسک وظیفه جذب شوک استخوان درشت نی و استخوان ران را خواهد داشت. مینیسک ها در دو نوع مینیسک میانی و جانبی وجود دارند. که مینیسک میانی در داخل زانو و مینیسک جانبی در خارج از زانو قرار می گیرد.
علت پارگی مینیسک زانو
مینیسک میتواند در حین فعالیتهایی که باعث تماس مستقیم یا فشار ناشی ازپیچش یا چرخش اجباری شود، پاره شود. پارگی مینیسک میتواند نتیجه هر فعالیتی باشد که در آن مجبور شوید زانوی خود را به زور بچرخانید یا بپیچانید مانند چرخش ناگهانی، توقف، چمباتمه زدن عمیق یا بلند کردن چیز سنگین که منجر به پارگی مینیسک میشود.
بسیاری از ورزشکاران در معرض پارگی مینیسک قرار دارند، به ویژه در ورزشهایی مانند فوتبال، بسکتبال یا تنیس که احتمال چرخش و توقف ناگهانی وجود دارد دیده میشود. در صورتی که ورزشکار نباشید باز چنین خطری شما را تهدید میکند، مواردی چون سریع بلند شدن از حالت چمباتمه زدن نیز میتواند باعث پارگی مینیسک شود.
طبق دادههای بیمارستان کودکان بوستون، پارگی مینیسک در دوران کودکی به طور فزایندهای دیده میشود. علت این امر آنست که اکثر کودکان در سنین پایین در ورزشهای گروهی شرکت میکنند و علاوهبراین، تمرکز بر روی ورزش، کودک را بیشتر دچار پارگی مینیسک می کند. این مورد در نوجوانانی که در ورزشهای رقابتی شرکت می کنند نیز صدق میکند.
مینیسک با افزایش سن ضعیف میشود. و در افراد بالای 30 سال بیشتر دیده می شود. حرکاتی حتی مانند قدم زدن یا چمباتمه زدن میتواند منجر به آسیبدیدگی در فردی با مینیسک ضعیف شود.
مراقبت از زانوها برای حفظ مینیسک لازم است. با انجام تمریناتی که موجب تقویت عضلات پا میشود میتوانید از این آسیب جلوگیری کنید.
در صورتیکه به آرتروز لگن دچار هستید بیشتر در معرض آسیبدیدگی مینیسک هستید؛ آرتروز همان بیماری مفصلی است که موجب درد و سفتی مفاصل میشود که حاصل پیری و ساییدگی استخوانها و مفاصل است. هنگامی که یک فرد مسن دچار پارگی مینیسک میشود احتمال میرود عامل آن تحلیل رفتن عضلات زانو باشد. این زمانی است که غضروفهای زانو ضعیف و نازک میشوند و در نتیجه بیشتر مستعد پاره شدن است.
علائم پارگی مینیسک زانو
درصورتیکه به پارگی مینیسک مبتلا شوید ممکن است صدای بیرون آمدن چیزی از مفصل زانوی خود را بشنوید و پس از آن علائم زیر را مشاهده کنید:
- تورم
- گرفتگی یا قفل شدن مفصل زانو
- لنگیدن یکی از پاها
- مشکل صاف کردن زانوی خود به طور کامل
- درد، به ویژه هنگام پیچاندن یا چرخاندن زانو
تشخیص پارگی مینیسک زانو
اگر هر یک از این علائم را تجربه کردید و بیش از چند روز ادامه داشت، با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت مشکوک بودن به پارگی مینیسک، پزشک ارتوپد با بررسی وضعیت جسمانی و ارزیابی دقیق زانو به وجود پارگی پی میبرد. حتی جهت معاینه دقیق تر زانو از اشعه ایکس و تصویر برداری تشدید مغناطیسی (MRI) استفاده کند:
اشعه ایکس
اشعه ایکس روشی است که با استفاده از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی نامرئی، تصاویری از بافت داخلی، استخوان ها و اندام ها را بر روی نمایشگر نشان میدهد.
ام آر آی (MRI)
MRI، روشی برای مشاهده دقیقتر اندامهای داخلی بدن مورد استفاده قرار میگیرد. در این روش با نمایش دقیق اطراف عضلات زانو میتوان شدت یا میزان آسیبدیدگی در آن ناحیه را متوجه شد. اگر چه MRI میتواند به پزشک در تشخیص کمک کند، اما 100 درصد قابل اعتماد نیست. طبق مطالعهای که در سال 2008 صورت گرفت، دقت MRI در تشخیص پارگی مینیسک جانبی 77 درصد است ولی باز این حال از معمولترین روشهای درمان، محسوب میشود.
درمان پارگی مینیسک زانو
تشخیص نوع درمان پارگی مینیسک بر اساس موارد زیر تعیین می شود:
- سن
- وضعیت کلی سلامتی و پزشکی
- شدت آسیب دیدگی
- میزان تحمل پذیری فرد بیمار
براساس موارد گفته شده گزینههای درمانی میتواند از درمانهای خانگی تا جراحی سرپایی متفاوت باشد. اگر پزشک شما نتواند علت درد زانوی را با استفاده از این روشهای بالا متوجه شود، ممکن است از آرتروسکوپی استفاده کند.
آرتروسکوپی زانو، روشی کم تهاجم است که اغلب برای پارگی مینیسک استفاده میشود. با آرتروسکوپی، یک برش یا برش کوچک در نزدیکی زانو ایجاد می شود. آرتروسکوپ یک دستگاه فیبر نوری نازک و انعطاف پذیر است که از طریق برش وارد بدن شود و دارای نور و دوربین کوچکی است. ابزارهای جراحی را میتوان از طریق آرتروسکوپ یا از طریق برشهای اضافی در زانوی شما حرکت داد. درواقع آرتروسکوپی روشی است که برای هر دو هدف معاینه یا جراحی میتوان استفاده کرد. کل مراحل معمولاً حدود یک ساعت طول میکشد.
بعد از آرتروسکوپی، افراد اغلب میتوانند همان روز به خانه خود بروند. برای بهبودی کامل به زمان نیاز دارد. با این حال، می توانید در چند روز پس از جراحی در تمرینات فیزیوتراپی شرکت کنید. پزشک ممکن است فیزیوتراپی را برای تقویت عضلات اطراف زانوی شما توصیه کند. فیزیوتراپی میتواند به کاهش درد و تحرک و ثبات زانو کمک کند. فیزیوتراپیست از روش های ماساژ برای کاهش تورم و سفتی استفاده میکند.
اگر روش درمانتان شامل ترمیم مینیسک باشد ، زمان بهبودی و توانبخشی حدود شش هفته است. در این مدت از زانوبند یا عصا استفاده خواهید کرد.
در ابتدای درد و قبل از مراجعه به پزشک، میتوانید آسیب دیدگی زانو را با روش هایی مانند استراحت و کیسهیخ درمان کنید، به زانوی خود استراحت دهید. برای جلوگیری از تحمل وزن بر روی مفصل از عصا استفاده کنید. از هرگونه فعالیتی که درد زانو را بدتر میکند خودداری کنید. هر سه تا چهار ساعت به مدت 30 دقیقه زانوی خود را یخ بزنید. برای کاهش التهاب، زانو را در یک باند الاستیک فشرده یا بپیچید. برای کاهش تورم، زانوی خود را بلند کنید. همچنین میتوانید از داروهایی مانند ایبوپروفن، آسپرین یا سایر داروهایضدالتهاب غیراستروئیدی برای تسکین درد و تورم در اطراف زانوی خود استفاده کنید.اگر هم چنان ناحیه موردنظر دردناک است نباید وزن کامل خود را روی زانوی آسیب دیده خود قرار دهید.
برای درمان سریعتر جراحی چه مورادی را باید رعایت کرد؟
- پا را رو به بالا نگهدارید
- از کمپرس یخ استفاده کنید
- هنگام نشستن زیر پای خود بالش بگذارید
- مصرف داروهای ضد التهاب
- مراجعه به فیزیوتراپی
- انجام ورزش های کششی
- از پریدن و دویدن خودداری کنید
- حدالمقدور از پله ها بالا نروید
- زانو و پا را با یک باند مخصوص ببندید
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
هر وقت به زانوی شما آسیب جدی وارد و متورم شد، و یا زمانی که احساس کردید دیگر نمی توانید روی پای خود بایستید و یا آن را باز و بسته و بچرخانید حتما باید به پزشک مراجعه کنید تا هرچه سریعتر اقدام به درمان کنید.
راه های پیشگیری از پارگی مینیسک زانو
همانطور که توضیح دادیم، مینیسک وظایف زیادی را برعهده دارد، در نتیجه آسیب دیدن آن باعث ایجاد اختلال در بسیاری موارد می شود. پس بهتر است پیش از اینکه اتفاق ناخوشایندی برای شما بیفتد به فکر راه های پیشگیری از آن باشید.
- تقویت عضلات
- حرکات کششی
- گرم کردن بدن پیش از ورزش
- حفظ تعادل در انجام ورزش ها
- استفاده از کفش مناسب
- استراحت بین ورزش و تمرینات
هزینه جراحی پارگی مینیسک زانو
هزینه جراحی پارگی مینیسک زانو در هر فردی متفاوت است و به شدت آسیبدیدگی و شرایط جسمانی بیمار بستگی دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به دکتر موذن جمشیدی مراجعه کنید. در مورد سارکوم بافت نرم بیشتر بدانید.
خلاصه مطلب
در صورت آسیب دیدگی و حوادثی که منجر به پارگی مینیسک زانو می شود لازم است به بهترین متخصص ارتوپد در شهر خود مراجعه نمایید و تحت بهترین روش درمان مینیسک زانو با توجه به شرایط و میزان آُیب دیدگی قرار بگیرید. ساکنان شهر زنجان می توانند به مطب دکتر میرمنصور موذن جمشیدی – متخصص ارتوپد در زنجان مراجعه نمایند.
0 دیدگاه