انواع جراحی تعویض مفصل لگن

اگر شما یا یکی از اطرافیان تان به تجویز متخصص ارتوپد نیازمند درمان از طریق انجام تعویض مفصل لگن هستید و درد زیادی را حین راه رفتن یا انجام فعالیت های معمولی تحمل می کنید، در این بخش از لزوم جراحی تعویض مفصل لگن، انواع روش های جراحی تعویض مفصل، انواع پروتز ها و ساختار آن ها به تفصیل پرداخته می شود. در این بخش فیلم بیمار بعد از جراحی تعویض مفصل لگن را ولاحظه می کنید.

توتال هیپ آرتروپلاستی چیست؟

آرتروپلاستی Arthroplasty، یعنی باز سازی مفصل، و جراحی است که در شرایط آسیب دیدگی مفصل ها انجام می شود. آرتروپلاستی در شرایطی که به دلیل حوادث و پیشامد ها یا بیماری های مختلف مانند تومور ها یا شکستگی های لگن و فمو، مفصل لگن آسیب می بیند و حرکت بیمار غیر ممکن یا توام با درد است، می تواند بسیار نتیجه بخش باشد. توتال هیپ آرتروپلاستی تعویض کامل مفصل لگن است که مفصل مصنوعی را جایگزین بخش آسیب دیده می کند.

تصویر رادیوگرافی قبل و بعد از توتال هیپ آرتروپلاستی

شایع ترین علت تعویض مفصل لگن

شایع ترین بیماری ای که نیاز به عمل توتال هیپ آرتروپلاستی را در بیماران ایجاد می کند آرتروز است. آرتروز عارضه ای است که با درد در مفصل ها و اختلال در حرکت همراه است. آرتروز معمولا در مفاصلی که در پایداری بدن و تحمل وزن موثر هستند بروز می کند. در آرتروز ها غروف سر استخوان تحلیل رفته یا تخریب می شود. آسیب دیدگی غضروف سر استخوان فمور در محل مفصل لگن با عمل توتال هیپ آرتروپلاستی قابل درمان است.

روماتیسم

روماتیسم ها انواع دیگر بیماری های مفصلی هستند که در موارد خیلی حاد که مفصل شدیدا متورم و دردناک است با تعویض مفصل لگن و جایگزین کردن پروتز ها مشکل بیمار حل می شود. روماتیسم های مفصلی در دسته ی بیماری های خود ایمنی انسان قرار می گیرد.

در رفتگی مادر زادی لگن یا CDH

در رفتگی مادرزادی لگن یعنی جنین در وضعیتی متولد می شود که سر استخوان ران (فمور) به درستی درون حفره استابولوم استخوان بی نام لگن قرار نگرفته است و باعث اختلالات مادرزادی حرکتی و کوتاهی پا نسبت به پای دیگر می شود. این اختلال مادرزادی با جراحی توتال هیپ ارتروپلاستی قابل درمان است. و پس از قرار دادن صحیح استخوان ران در جای مناسب، پروتز لگن را جایگزین می کنند.

شکستگی حفره استابولوم لگن

زمانی که بر اثر تصادف یا حوادث و فشار های ناگهانی، شکستگی حفره استابولوم لگن یا سر استخوان ران ایجاد شود، به تشخیص پزشک از جراحی تعویض مفصل لگن استفاده شده و بیمار را درمان می کنند.

نکروز استخوان

نکروز استخوانی در پی مرگ سلول های استخوان بر اثر اختلال در خون رسانی به آن ها ایجاد می شود. نکروز استخوانی یا سیاه شدن سر استخوان ران بر اثر تصادف یا استفاده از داروهای حاوی کورتون و… ایجاد می شود. که یکی از راه های درمان آن بسته به شدت، تعویض مفصل لگن است.

انواع روش های جراحی تعویض مفصل

جراحی تعویض مفصل با توجه به میزان آسیب و تخریب و ناحیه دقیق آن توسط متخصص جراحی لگن تعیین می شود. زمانی که بیمار با درد غیرقابل تحملی به پزشک مراجعه می کند که با داروهای تسکین دهنده و جلسات فیزیوتراپی کاهش نیافته است، متخصص با معاینه دقیق و استفاده از روش های مختلف تصویر برداری، سعی در تشخیص دقیق آسیب دیدگی می کند و در نتیجه یکی از روش های زیر را که با توجه به نتایج معاینه برای بیمار مناسب تر است را انتخاب می کند.

روش توتال هیپ آرتروپلاستی

زمانی که آسیب دیدگی هم در ناحیه استابولوم و هم سر استخوان فمور وجود داشته باشد نیاز است که کل قسمت مفصل لگن با پروتز های مناسب جایگزین شود. به این نوع از جراحی آرتروپلاستی توتال هیپ می گویند.

روش بایپولار

در شرایطی که تنها بخشی از مفصل آسیب دیده است درد بیمار نتیجه ی تخریب در سطح مفصل باشد با جراحی از نوع بایپولار، تنها سطح آسیب مفصل را جدا کرده و با پروتزی مشابه آن جایگزین می شود.

روش رویژن

عمل تعویض مفصل به روش رویژن در حقیقت زمانی انجام می شود که بیمار پس از جراحی تعویض مفصل لگن دچار مشکلاتی از قبیل عفونت، در رفتگی، شل شدگی و سایر آسیب دیدگی ها در مفصل پروتزی شده باشد، که با عمل رویژن که به نسبت حساس تر است پروتز جدیدی جایگزین می شود.

ساختار اصلی پروتز ها

پروتز ها اجزای مختلفی دارند و با جنس های متفاوتی تولید می شوند. در انتخاب نوع پروتز لازم برای بیمار، پزشک متخصص فاکتور هایی از قبیل، سن، جنسیت، میانگین فعالیت های بیمار و توان مالی را در نظر می گیرد تا بهترین انتخاب و متناسب با نیاز بیمار صورت دهد.

اجزای مختلف ساختمان پروتز ها

اجزای اصلی سازنده ی پروتز ها شامل؛ استم، هد، کاپ و لاینر ها است. که در ادامه هر کدام به اختصار شرح داده می شود:

استم پروتز

استم پروتز آن بخشی است که پس از جدا کردن قسمت آسیب دیده ی استخوان فمور، درون بدنه استخوان کانالی مناسب ایجاد شده و استم در آن قرار می گیرد.استم ها دارای دو نوع سیمانی و غیر سیمانی هستند که در نوع سیمانی آن ها توسط سیمان استخوانی درون کانال محکم می شوند و در نوع غیرسیمانی بافت استخوانی روی آن رشد می کند و استم را درون خود محکم نگه می دارد. استم ها می توانند دارای پوشش های خاصی نیز باشند.

هد پروتز

هد پروتز در واقع جایگزین سر استخوان فمور است و روی استم پروتز قرار می گیرد هد ها از جنس های مختلف و در سایز های متنوعی وجود دارند، هد درون حفره استابولوم قرار گرفته و با حرکت خود ، امکان حرکت را فراهم می کند.

کاپ پروتز

کاپ ها نیز در دو نوع سیمانی و غیر سیمانی وجود دارند و در حقیقت نقش حفره استابولوم را در مفصل لگن به عهده دارد. کاپ غیر سیمانی دارای پوششی از جنس فلز است که امکان رشد استخوان و محکم شدن کاپ درون آن را فراهم می کند و در برخی موارد نیز با پیچ داخل حفره استابولوم محکم می شوند. کاپ های نوع سیمانی با سیمان استخوانی درون حفره استابولوم محکم می شوند.

لاینر پروتز

لاینر ها در واقع عملکرد غضروف مفصل را شبیه سازی می کنند و با قرار گیری در حد فاصل هد و کاپ حرکت آن دو را کنار یکدیگر تسهیل می کند. لاینر می تواند در جنس های فلزی، سرامیکی و پلی اتیلن ساخته شود.