مدت زمان مطالعه ۷ دقیقه

رباط صلیبی قدامی (ACL)

یکی از شایع ترین آسیب های زانو، آسیب دیدگی یا پارگی رباط صلیبی قدامی است. ورزشکارانی که در ورزش های پرطرفدار مانند فوتبال و بسکتبال شرکت می کنند، بیشتر در معرض آسیب رباط صلیبی قدامی خود هستند. اگر رباط صلیبی قدامی شما آسیب دیده است، ممکن است برای بازیابی عملکرد کامل زانوی خود نیاز به جراحی داشته باشید. این امر به عوامل مختلفی مانند شدت آسیب و سطح فعالیت شما بستگی دارد. با ما همراه باشید تا در این مقاله به آسیب های رباط صلیبی، علائم، علت و درمان آن بپردازیم.

آناتومی مفصل رباط صلیبی قدامی (ACL)

مفصل زانوی شما توسط 3 استخوان بهم متصل می شوند: استخوان ران، استخوان ساق پا (درشت نی) و کاسه زانو (کشکک). استخوان ها توسط رباط به استخوان های دیگر متصل می شوند. چهار رباط اصلی در زانوی شما وجود دارد و مانند طناب های قوی عمل می کنند تا استخوان ها را در کنار هم ثابت نگه دارند.

رباط های صلیبی

رباط های صلیبی حرکت جلو و عقب زانوی شما را کنترل می کنند. رباط صلیبی قدامی به صورت مورب در وسط زانو قرار دارد و از لغزش استخوان درشت نی به جلوی استخوان ران جلوگیری می کند.

تشخیص پارگی رباط صلیبی

آسیب های رباط صلیبی

حدود نیمی از صدمات وارده به رباط صلیبی قدامی، همراه با آسیب به سایر ساختارهای زانو مانند منیسک یا سایر رباط ها می باشد. در مورد تعویض مفصل زانو بیشتر بدانید.

رباط‌های آسیب دیده بر اساس میزان آسیب دیدگی تقسیم می‌شوند:

 آسیب دیدگی نوع 1

رباط در پیچ خوردگی درجه 1 به طور خفیف آسیب می بیند یعنی کمی کشیده شده است، اما همچنان می تواند به ثابت نگه داشتن مفصل زانو کمک کند.

آسیب دیدگی نوع 2

رگ به رگ شدن درجه 2 باعث کشیدگی رباط می شود و تا جایی پیش می رود که شل شود. این آسیب اغلب به عنوان پارگی جزئی رباط شناخته می شود.

آسیب دیدگی نوع 3

این نوع رگ به رگ شدن معمولاً به عنوان پارگی کامل رباط شناخته می شود. رباط به دو قسمت تقسیم شده است و مفصل زانو در شرایط ناپایدار و نامناسب است. پارگی رباط صلیبی قدامی به صورت جزئی نادر است چون اکثر آسیب های ACL به صورت کامل رخ می دهد. در مورد نرمی مفاصل بیشتر بدانید.

علت آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی

رباط صلیبی قدامی می تواند به چند طریق آسیب ببیند:

  • تغییر مسیر سریع
  • توقف ناگهانی
  • کاهش سرعت در حین دویدن
  • تماس یا برخورد مستقیم، مانند تکل فوتبال

چندین مطالعه نشان داده است که ورزشکاران زن در مقایسه با ورزشکاران مرد در برخی از ورزش‌ها، احتمال بیشتری برای آسیب رباط صلیبی دارند. این امر به دلیل تفاوت در شرایط فیزیکی، قدرت عضلانی و کنترل عصبی عضلانی است. سایر علل عبارتند از: تفاوت در هم ترازی لگن و اندام تحتانی (پا)، افزایش شلی رباط ها، و اثرات استروژن بر قدرت رباط (این موضوع می‌تواند ناشی از تفاوت‌های آناتومی یا هورمونی بدن زنان با مردان باشد.)

علائم پارگی رباط صلیبی

علائم پارگی رباط صلیبی قدامی

عموما صدا از محل مفصل آسیب دیده هنگامی شنیده می شود که نشان می دهد رباط به طور کامل پاره شده و ممکن است احساس خالی کردن زانو داشته باشید. سایر علائم معمول عبارتند از:

  • درد همراه با تورم که در عرض 24 ساعت، زانوی شما متورم می شود. اگر بخواهید با این وضعیت به ورزش بازگردید، احتمالاً خطر آسیب بیشتر به مینیسک زانوی شما وجود دارد.
  • از دست دادن توان حرکت
  • ناراحتی هنگام راه رفتن

تشخیص پارگی رباط صلیبی قدامی

معاینه بالینی و شرح حال بیمار

در اولین ویزیت، پزشک در مورد علائم و سابقه پزشکی با شما صحبت خواهد کرد. اکثر آسیب های رباط را می توان با معاینه فیزیکی کامل زانو تشخیص داد. در مورد زانوی پرانتزی و ضربدری بیشتر بدانید.

تصویر برداری

آزمایش‌های دیگری که ممکن است به پزشک شما در تأیید تشخیص شما کمک کند عبارتند از:

  • اشعه ایکس: اشعه ایکس می تواند نشان دهد که آیا آسیب دیدگی با شکستگی استخوان همراه است یا خیر.
  • (MRI) این روش تصاویر بهتری از رباط صلیبی قدامی ایجاد می کند. با این حال، معمولاً برای تشخیص پارگی رباط صلیبی قدامی نیازی به MRI نیست.
آسیب های رباط صلیبی

درمان رباط صلیبی قدامی

درمان پارگی رباط صلیبی قدامی بسته به نیازهای فردی بیمار متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال، ورزشکار جوانی که فوتبال بازی می کند به احتمال زیاد برای بازگشت ایمن به ورزش، نیاز به جراحی دارد. افراد کم‌تحرک، همچون افراد مسن‌تر، ممکن است بتوانند بدون جراحی به سبک زندگی آرام‌تری بازگردند.

درمان غیر جراحی

پارگی رباط صلیبی بدون جراحی بهبود نمی یابد. اما درمان غیر جراحی ممکن است برای بیماران مسن یا دارای سطح فعالیت بسیار پایین موثر باشد.

  • استفاده از زانو بندها: پزشک ممکن است به بیمار توصیه کند از یک زانوبندهای طبی (بریس و ارتز‌های زانو) مخصوص برای حفاظت از زانو تا زمان ترمیم ایجاد شده، استفاده شود. بریس های زانو معمولاً یک مکانیزم لولا مانند دارند که امکان انجام بعضی از حرکت های خم و باز شدن را به مفصل زانو می دهند. برای محافظت بیشتر از زانوی خود، ممکن است به شما عصا داده شود تا از وارد کردن وزن به پای خود جلوگیری کنید.
  • فیزیوتراپی: تمرینات خاص، عملکرد و توانایی زانوی شما را بازگردانده و عضلات ساق پا را تقویت می کند.

عمل جراحی

گاها عمل جراحی بعد از ایجاد آسیب دیدگی در رباط زانو به کار برده می شود. این شرایط عبارتست از:

  • اگر بیمار ورزشکار حرفه ای باشد یا آسیب دیدگی رباط صلیبی در شخص به صورت پارگی مشاهده شود،
  • بیش از یک رباط زانو دچار آسیب دیدگی شده باشد
  • همزمان با آسیب به یک رباط، سایر قسمتها و بخشهای مفصل زانو نیز آسیب دیده باشد.

معمولا افرادی که دچار پارگی یا آسیب رباط صلیبی قدامی (ACL) می شوند تحت جراحی به نام بازسازی رباط صلیبی قدامی قرار می گیرند. این جراحی در شرایطی انجام می شود که پارگی کامل باشد و آسیب جزئی نباشد، فرد آسیب دیده جوان بوده و از نظر جسمی سالم باشد.

هنگامی که فرد قرار است عمل جراحی انجام دهد، بایستی تعیین شود که از چه نوع گرافت (Graft) رباط صلیبی به کار برده شود. گرافت رباط صلیبی بافتی است که برای بازسازی رباط جدید استفاده می شود. بازسازی رباط صلیبی توسط گرافت های مختلفی قابل انجام است که عبارتند از:

اتوگرافت (Autograft)

استفاده از بافت های خود بیمار به منظور ترمیم که شایعترین روش جهت بازسازی به ویژه در جوانان می باشد. مطالعات نشان داده اند که پیوند های اتوگرافت معمولا موفقیت آمیز تر است. بنابراین در دهه های اخیر کاربرد این روش در بیماران مسن تر نیز افزایش پیدا کرده است.

جهت کاربرد بافت اتوگرافت ۳ گزینه اصلی وجود دارد:

تاندون همسترینگ

پس از تاندون پاتلا رایج ترین گرافت، اتوگرافت تاندون همسترینگ است. گرافت تاندون های گراسیلیس (Gracilis) و سمی تندینیوس (Semitendinosus) دولایه یا سه لایه شده و سپس به عنوان گرافت به کار میروند. گرافت تاندون همسترینگ برای بیماران مسن تر که فعالیت کمتری دارند، بیشتر توصیه می شود.

پاتلا-تاندون پاتلا-تیبیا (bone-patella-bone)

پس از تاندون همسترینگ معمول ترین گرافتی که استفاده می شود یک سوم میانی تاندون پاتلا می باشد. دو انتهای تاندون پاتلا استخوانی بوده که به تسریع بهبودی و ترمیم کمک می کنند، همچنین بافت در محل قرارگیری خود محکم تر باشد. بازسازی رباط صلیبی با اتوگرافت تاندون پاتلا بهترین انتخاب برای ورزشکاران حرفه ای و بیماران جوان می باشد چرا که آنان فعالیت بیشتری دارند.

تاندون چهار سر ران

اتوگرافت دیگر تاندون چهار سر ران است. از این گرافت به ندرت استفاده می شود. یک سوم میانی تاندون چهار سر ران (با یا بدون بخش استخوانی از استخوان پاتلا) در این گرافت به کار برده می شود.

آلوگرافت (Allograft)

در این شیوه از بافت اهدایی از جسد استفاده می شود. کاهش مدت زمان جراحی و کاهش تعداد و طول برش های جراحی از مزایای استفاده از بافت آلوگرافت می باشند. احتمال بیشتر پارگی مجدد و خطر انتقال برخی بیماری های عفونی از عوارض آلوگرافت می باشد.

کلام آخر

در این مقاله به رباط صلیبی و آسیب های وارد شده به این بخش از بدن پرداختیم. همچنین علائمی که از پارگی رباط صلیبی خبر می دهد را بازگو کردیم، در صورت وجود هر یک از علائم به بهترین متخصص ارتوپد مراجعه کرده تا درصورت تایید پارگی رباط صلیبی درمان بیمار را آغاز کند.

دکتر سید منصور موذن جمشیدی

دکتر سید میر منصور موذن جمشیدی

دکتر میرمنصور موذن جمشیدی در سال ۱۳۷۸ در رشته پزشکی دانشگاه شیراز پذیرفته شدند. ایشان همچنین در سال ۱۳۸۷ با رتبه ۲۲ در رشته جراحی ارتوپدی دانشگاه تهران وارد دوره تخصص شدند. دکتر موذن جمشیدی در سال ۹۷ تنها پذیرفته فوق تخصصی جراحی لگن و ران و تعویض مفصل در دانشگاه علوم پزشکی تهران هستند. شایان ذکر است که در ایران سالی یک پذیرفته برای تحصیل در این رشته مجاز می باشد. ایشان عضو انجمن جراحان لگن ایران، عضو انجمن جراحان لگن اروپا و دارای برد جراحی لگن ایران در دو سال پیاپی هستند.
برچسب ها:

مقالات مرتبط

جراحی تعویض مفصل لگن در تهران

جراحی تعویض مفصل لگن در تهران

استخوان لگن با توجه به نقشی که به عنوان نقطه تکیه گاه و اتصال بدن ایفا می کند و هم چنین داشتن عروق خونی و رشته های عصبی فراوان از اهمیت زیادی برخوردار است. مفصلی که لگن را به پاها متصل می کند، مفصل...

دکتر پنجه طلا جراحی لگن

دکتر پنجه طلا جراحی لگن

زمانی که دچار مشکل اسکلتی عضلانی یا لگن می شوید یا آسیبی می بینید که بر استخوان ها، مفاصل، رباط ها یا غضروف شما تأثیر می گذارد، مراجعه به بهترین پزشک ارتوپد می تواند کمک زیادی به شما بکند. مراجعه به...

سوالات متداول تعویض مفصل لگن

سوالات متداول تعویض مفصل لگن

امروزه یکی از جراحی رایج جراحی تعویض مفصل لگن است. با کمک این جراحی می توانید مفاصل آسیب دیده به دلیل سن، تصادف یا هر دلیل دیگری را به صورت موثر درمان نمود. بر عکس تصور بسیاری از افراد جراحی تعویض...

پرسش و پاسخ تکمیلی

سوالات شما در اسرع وقت پاسخ داده شده و از طریق ایمیل اطلاع رسانی خواهد شد

0 دیدگاه
یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *