مفصل ران با اتصال استخوان لگن به استخوان های ران نقش بسزایی در پایداری بدن و حرکت پاها برعهده دارد. درد ها می توانند نشانه و هشداری از بروز یک آسیب و شکستگی باشد. پس درد های ناحیه لگنی را جدی گرفته و به متخصص ارتوپد مراجعه نمایید. در ادامه فیلم بیمار پس از جراحی شکستگی لگن بر اثر تصادف را ملاحظه می کنید.
مفصل چیست؟
نقطه ی اتصال یک استخوان با یک یا چند استخوان دیگر مفصل نام دارد. وجود مفصل ها در ساختار اسکلت بدن امکان حرکت را برای انسان ها فراهم می کند. ساختار مفصل ها انواع مختلفی دارد که با عملکرد آن ها و حرکات استخوان هایی که به یکدیگر متصل کرده اند هماهنگی دارد. مفصل ها از نظر میزان تحرک به سه دسته تقسیم می شوند.
- بعضی از مفصل ها مانند مفصل بین استخوان های جمجمه بدون حرکت اند و synarthrosis نام دارند و از لحاظ ساختاری رشته ای هستند.
- از انواع دیگر مفاصل با توجه به میزان حرکت می توان به مفصل های بین مهره ها اشاره کرد که بیشتر غضروفی هستند و تحرک کمی دارند و amphiarthrosis نامیده می شوند.
- مفصل هایی که تحرک زیادی دارند و استخوان های حرکتی بدن را به یک دیگر متصل می کنند diarthrosis نام دارند.
مفصل ران پا
مفصل ران پا که hip joint نام دارد در دسته بندی ساختاری انواع مفصل ها جز مفصل سینوویال و اصطلاحا مفصل گوی و کاسه ای قرار دارد. مفصل هیپ در واقع نقطه اتصال استخوان ران به حفره استابولوم لگن است. این مفصل به ثبات و پایداری بدن کمک شایانی می کند و امکان حرکت استخوان ران در سه جهت؛ خم و راست، دور و نزدیک و چرخش را امکان پذیر می کند. مفصل ران جز مهم ترین مفصل های اسکلت استخوانی انسان محسوب می شود.
آناتومی مفصل ران پا
در محل مفصل ران پا از انواع بافت های استخوانی، غضروفی، رباط ها، بافت های عروقی و عصبی و… وجود دارد.
بافت استخوانی مفصل ران
بافت استخوان از سلول های متحدالمرکز در میان ماده ی زمینه که در آن رشته های پروتئینی کلاژن وجود دارد تشکیل می شود. بافت استخوانی تشکیل دهنده ی مفصل ران که پیش تر گفته شد یک مفصل گوی و کاسه است از یک سر استخوان ران است که بخش برآمده و گوی مانند را تشکیل می دهد و قسمت دیگر ناحیه استابولوم از استخوان بی نام لگن است که به اصطلاح قسمت کاسه ای مفصل را شامل می شود. استخوان های مفصل هیپ هم چون داربست های استخوانی ای هستند که بافت های غضروفی و رباط ها را سوار بر خود دارند.
بافت غضروفی مفصل ران
غضروف ها لایه هایی نرم و لغزنده هستند که امکان تماس بین استخوان های سخت را با یکدیگر فراهم می کنند و باعث کاهش اصطکاک بین استخوان ها در هنگام حرکت می شود و از ساییدگی آن ها جلوگیری می کند علاوه بر آن بخش غضروفی تا حدی می توان فشار های ناگهانی وارد شده بر مفصل را با خاصیت ارتجاعی خود دفع کند و مانع از آسیب به استخوان ها شود.
بافت رباطی مفصل ران
رباط ها رشته های محکمی از جنس پروتئین هستند که استخوان ها را در محل مفصل به یک دیگر متصل نگه می دارد، رباط ها با توجه به محل قرار گیری به دو دسته ی درون مفصلی و بیرون مفصلی تقسیم می شوند. رباط های مفصل ران از نوع درون مفصلی است و با خاصیت مقاومت در برابر فشار و کشش، امکان حرکت استخوان ها را فراهم می کند.
دو رباط در جلوی مفصل ران به نام های ایلیوفمورال و پوبوفمورال و یک رباط در بخش پشتی مفصل ران به نام ایسکیوفمورال وظیفه محکم نگه داشتن استخوان ران را به استابولوم بر عهده دارند.
بافت های عروق خونی و عصبی مفصل ران
علاوه بر بافت های استخوانی، غضروفی و رباط ها در محل مفصل ران بافت های عروقی و عصبی مهمی نیز وجود دارد. عصب سیاتیک از جمله مهمترین اعصاب این ناحیه محسوب می شود. اعصاب موجود در مفصل ران و لگن پیام های حسی را به نخاع منتقل کرده و دستور حرکتی مناسب را در پاسخ به تغییرات محیطی به اندام های حرکتی منتقل می کند.
شریان های حلقوی داخلی و خارجی در اطراف سر استخوان ران وجود دارد که وظیفه خون رسانی و تغذیه بافت های مفصل ران را به عهده دارند. هر گونه آسیب به مفصل ران می تواند موجب آسیب به این شریان ها و خونریزی بیمار شود.
بورس های مفصل ران
علاوه بر بخش های نام برده شده قسمتی به نام بورس ها وجود دارد، که به شکل کیسه هایی در اطراف مفصل ران قرار گرفته و حاوی مایعی به نام سینوویال است. بورسیت لگن جز بخش هایی هستند که وظیفه ی کاهش اصطکاک استخوان ها در حین حرکت را به عهده دارند.
درد در مفصل ران
احساس درد در ناحیه لگن و باسن که در مواقعی از فرط شدت به پاها و اطراف لگن منتقل می شود، می تواند بر اثر آسیب به هر کدام از اجزای تشکیل دهنده مفصل ران و اعصاب آن ایجاد شود.
برای تشخیص علت درد و میزان و محل دقیق آسیب لازم است به متخصص ارتوپد مراجعه نمایید و برای کاهش درد بهتر این است که از قرار دادن بدن در حالت های زیر اجتناب کنید:
- پاها را روی یک دیگر نیاندازید.
- به قسمت دردناک لگن فشار وارد نکنید.
- از انجام حرکات سریع یا کششی خودداری کنید.
تا حد امکان فعالیت های خود را کاهش داده و با احتیاط عمل کنید تا پیش از مراجعه به متخصص ارتوپد آسیب بیشتری به مفصل لگن وارد نکنید.
نشانه های شکستگی مفصل ران
از اولین و بارز ترین نشانه های شکستگی و آسیب به هیپ، درد شدید و عدم توانایی راه رفتن بیمار است. در موارد نادری بیمار می تواند با وجود آسیب دیدگی مفصل ران به سختی و همراه با درد شدید حرکت کند.
آسیب به مفصل لگن باعث می شود پای بیمار در سمتی که شکستگی و آسیب وجود دارد کوتاه تر از سمت دیگر به نظر برسد و پا مقداری از جای اصلی به سمت خارج حرکت کند.
تشخیص قطعی پزشک با استفاده از تصویربرداری و معاینه دقیق صورت می گیرد.
تشخیص نوع شکستگی مفصل ران
تشخیص محل دقیق شکستگی برای جراحی بسیار مهم است. شکستگی با توجه به این که مربوط به کدام بخش از بالای استخوان ران باشد به سه نوع تقسیم می شود:
شکستگی های اینترتروکانتریک، شکستگی ساب تروکانتریک و شکستگی گردن استخوان ران. و در مواقعی نیز ممکن است شکستگی بر اثر جدا شدن برجستگی های تروکانتر کوچک و بزرگ از استخوان ران ایجاد شود.
در مورد زانوی پرانتزی و ضربدری بیشتر بدانید.
جراحی شکستگی مفصل ران
از جمله مقدمات لازم برای جراحی مفصل ران انجام آزمایش ها و تصویربرداری است. با توجه به وضعیت عمومی بیمار و سلامت نسبی او ممکن است خونریزی حین جراحی خطرناک باشد و پزشک پیش از جراحی با آگاهی از وضعیت بیمار در صورت لزوم درخواست خون گیری را حدودا یک هفته پیش از جراحی می دهد، تا خون ذخیره شده بیمار در حین جراحی به او تزریق گردد.
بی حسی موضعی یا بیهوشی از دیگر اقدامات پیش از جراحی است. پزشک متخصص استخوان ها را در محل اصلی قرار می دهد و اتصالات لازم را از طریق اجزایی فلزی از جنس پلاتین انجام می دهد.
امروز جراحی های پیچیده و دقیقی بر روی ناحیه لگنی و مفصل ران انجام می شود که در درمان اختلالات حرکتی مادر زادی و هم چنین آسیب های حاصل از تصادفات بسیار نتیجه بخش بوده است.
موفقیت جراحی مفصل ران چه قدر است؟
نتیجه ی جراحی مفصل ران به عوامل و متغیر هایی بستگی دارد که مهم ترین آن ها مهارت و تجربه ی جراح است. فوق تخصص جراحی لگن و ران می تواند با تکیه بر تجربه ی جراحی های متعدد و دانش خود، به حد زیادی ریسک جراحی را کاهش دهد و نتیجه ی مطلوب درمانی را به ارمغان آورد. در کنار این مسئله،
عواملی مانند کهولت سن، یائسگی در زنان، رژیم غذایی فقیر از لحاظ کلسیم، بیماری های زمینه ای، اختلالات هورمونی، اختلال در جذب کلسیم، سبک زندگی و عادت به مصرف سیگار و الکل می تواند مقاومت و استحکام استخوان های بدن را کاهش داده و موجب افزایش احتمال بروز شکستگی در بخش های مختلف اسکلت بدن انسان به خصوص در قسمت های حرکتی مانند مفصل ران گردد.
چرا باید آسیب مفصل ها را جدی گرفت؟
هر گونه آسیب فیزیکی و فشار هایی در خلاف جهت حرکت مفصل ها می تواند موجب صدمه به آن ها شود و بدیهی است با توجه به نقش مفاصل در حرکت استخوان ها، با آسیب در ساختار مفصل در حرکات طبیعی انسان اختلال ایجاد می شود.
در مورد درمان قوز کمر بیشتر بدانید.
خلاصه مطلب
با توجه به احتمال هر گونه حادثه و تصادفات ناگواری که باعث آسیب های جدی به اسکلت استخوانی بدن و مفصل ها می شود جراحی شکستگی مفصل ران گام موثری برای درمان اختلالات حرکتی بیماران برداشته است و از جمله جراحی های موثر و نتیجه بخش این حوزه محسوب می شود. می توانید در بخش دیدگاه این مقالات سوالات خود را از دکتر میر منصور موذن جمشیدی- متخصص ارتوپد بپرسید.
اگه شکستگی خفیف هم باشه باید عمل کرد؟
سلام به شما
شکستگی های لگن جز موارد خیلی محدود عموما جراحی می خواد وگرنه به ارتروز ختم می شود.